[vc_row padding_top=”0″ padding_bottom=”15″][vc_column][vc_column_text]
Titel boek: Relationele Contracten – bouwen aan vertrouwen: inkoop en contractmanagement in dynamische tijden
Auteur: Jeroen van de Rijt en Wiebe Wittebeen (2021)
Wanneer zou een projectmanager dit moeten lezen?
- Het boek geeft een breed blikveld op hoe relaties tussen klant en leverancier(s) in te vullen zijn, en biedt een projectmanager de mogelijkheid de gehanteerde projectaanpak daarop af te stemmen.
- Het boek kan daarmee ook helpen om in een vroeg stadium een doordacht gesprek met het lijnmanagement te voeren over “make-or-buy” beslissingen en de impact daarvan op de eigen organisatie;
- Als deze geïnteresseerd is in het verkennen van ontwikkelingen rond het relationeel contracteren en in het bijzonder Vested, een contractueel model waarbij de contractuele partners veel belang hechten aan elkaars succes.
Wanneer zou een projectmanager dit niet moeten lezen?
- Het is een uitvoerig boek voor specialisten in zijn team: de inkoper en de contractmanager;
- Veel organisaties hebben vaak al eigen inkoop- en contracteringskaders en weinig vrijheid om daarvan af te wijken;
- Als de project voor de klant het realiseren van een unieke opgave is, kan het lastig zijn om een referentie te vinden voor een gezamenlijke virtuele winst-/verliesrekening. Deze ‘rekening’ is binnen Vested en andere relationele contracten een belangrijk instrument om gedeeld succes concreet te maken.
De hoofdauteurs, werkzaam als inkoopadviseurs, ambiëren met dit boek inzicht te geven de waarde van samenwerkingsgerichte contracten en handvatten te geven voor de vorming en uitvoering van samenwerking tussen partijen met hulp van dergelijke contracten.
Het eerste deel van het boek beschrijft vanuit inkoopperspectief uiteenlopende ontwikkelingen in de maatschappij en in diverse sectoren, zoals de bouw, de IT en de zorg. Kenmerkende veranderingen in de afgelopen decennia zijn dat leveranciers steeds belangrijker zijn geworden voor het realiseren van organisatiedoelstellingen van hun klanten en dat contracten steeds integralere en langjarigere verplichtingen zijn gaan bevatten. Onze steeds dynamischere wereld vraagt daarbij om flexibele contracten met gelijkgerichte belangen en acceptabele risico’s voor beide partijen. De auteurs illustreren aan de hand van inzichten uit de sociale, economische en psychologische wetenschappen de waarde van zogenaamde relationele contracten. Dit zijn contracten die niet klassiek alles vastpinnen maar ruimte hebben om in te spelen op onvoorziene omstandigheden, wijzigingen in de klantbehoeften en om renderende prijs-/risicoprikkels in stand te houden.
Het tweede deel van het boek positioneert zeven modellen voor samenwerkingsrelaties op het continuüm van Buy vs. Make, van een transactionele inkoop tot aandelenparticipatie. Relationele modellen, zoals de Voorkeursleverancier, het Prestatiecontract of het Uitkomstgerichte contract worden gepositioneerd als hybride modellen tussen de uitersten van het continuüm. De auteurs beschrijven een stappenplan om vanuit relationeel en economisch perspectief het meeste geschikte model situationeel te bepalen. Een belangrijke boodschap is dat “cherry-picking” vanuit verschillende modellen afbreuk doet aan de beoogde werking van het gekozen samenwerkingsmodel.
De volgende delen gaan in op relationele contracten. De auteurs zijn ervan overtuigd dat deze contractmodellen in de hedendaagse dynamiek in veel situaties noodzakelijk zijn om evenwichtige samenwerking te creëren. Ze beschrijven een concreet stappenplan waarmee via een gedeelde visie en leidende principes te komen is tot het vastleggen van een overeenkomst inclusief een passende besturingsstructuur.
Een specifieke vorm van een Uitkomstgericht contract, Vested (‘verbonden’) Outsourcing is uitgebreid beschreven. Dit model is te vergelijken met een informele joint venture met een virtuele gezamenlijk winst- en verliesrekening. Belangrijke elementen zijn om in de relatie te focussen op het ‘WAT’, duidelijke en meetbare doelen daarvoor te hanteren en een (flexibel) prijsmodel te hanteren dat belangen gelijkricht en de nadruk legt op winstdeling bij kostenbesparing en/of waardetoevoeging. Zo’n prijsmodel is een alternatief voor de bepalingen in transactionele contracten die leveranciers prikkelen tot meer omzet en winst door meer transacties, en daarmee beperkend zijn voor innovaties en samenwerking. De schrijvers geven de tip dat een klant die met zo’n uitkomstgericht contract werkt het leuk moeten vinden om flinke bonussen uit te betalen: het bereikt hebben van zijn doelstellingen is daar immers de aanleiding voor!
Een hoofdstuk, geschreven door juristen, gaat in op het leesbaar houden van relationele contracten en het opnemen van gedragsbepalingen in de overeenkomst. Zowel bestaande contracten, via een Flip Deal, als nieuw te sluiten contracten zijn vorm te geven als een Vested contract. In een afzonderlijk hoofdstuk is de inrichting van een inkoop- en aanbestedingsproces voor een Vested contract beschreven. Het boek rondt af met vijf casebeschrijvingen uit de praktijk van Onderhoud en Renovatie bij Schiphol, van Facility Management bij PWC, van IT-outsourcing bij Stedin, van Logistiek bij Intel en van Business Outsourcing bij een communicatiebedrijf.
Het boek “Relationele contracten” biedt een compleet overzicht van (contract)modellen, ook meer traditioneel. Daarmee biedt het de mogelijkheid een afgewogen keuze te maken voor de inzet van relationele contracten. Vooral voor uitkomstgerichte contracten worden volop handvaten geboden voor het vormen van zo’n contract. Suggesties voor verdere verdieping, bijvoorbeeld in vervolgpublicaties, zijn 1) de aanpak om bestaande contractrelaties “om te bouwen” tot een relationeel contractmodel, 2) de benodigde (organisatorische) competenties voor het toepassen van relationele contracten en 3) de bepalingen en aanpak om op beheerste wijze tot ontbinding van de relatie te kunnen komen mocht dat toch nodig zijn.
Een bijdrage van
Jan-Floor 
Troost-Oppelaar opereert als Contractmanager en Manager Projectbeheersing in de wereld van projecten op het gebied van rail- en weginfrastructuur, water en mobiliteit bij partijen als Rijkswaterstaat, ProRail en andere (semi-)overheden. Ook treedt hij op als organisatieadviseur en trainer/coach. Hij is werkzaam bij AT Osborne.[/vc_column_text][kleo_social_share][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”26562″ img_size=”large” onclick=”custom_link” img_link_target=”_blank” link=”https://www.hdmwp-demo.nl/boekrecensies-uit-de-ipma-nl-nieuwsbrief/”][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”21123″ img_size=”large” onclick=”custom_link” img_link_target=”_blank” link=”https://www.hdmwp-demo.nl/de-waarde-van-lid-zijn/”][/vc_column][/vc_row][vc_row padding_top=”0″][vc_column][vc_posts_grid loop=”size:12|order_by:date|post_type:post|categories:822″][/vc_column][/vc_row]