[vc_row padding_top=”0″ padding_bottom=”0″][vc_column][vc_column_text]
In de projectenwereld is leiderschap geen onbekend fenomeen. Projectleiders, programmadirecteuren: ze bestaan. Maar is dat nog te specificeren? Is er zoiets als digitaal leiderschap?
Er wordt in de projectenwereld zeer verschillend over leiderschap gedacht. Dat varieert van “we zijn zelf organiserend” tot meer directieve stijlen van aansturing, met hiërarchie. Daar is veel materiaal over. Over digitaal leiderschap is minder literatuur te vinden dan over het klassiek leiderschap; het is dan ook jongere term. Wat is dat nu eigenlijk?
Het eerste element: SNELHEID EN RICHTING GEVEN
Als onderscheidend punt geldt hier snelheid. Leiden in een digitale wereld is gebaseerd op snelheid: de doorlooptijden zijn korter, de veranderingen heviger, die volgen elkaar snel op. Dat betekent kort cyclisch sturen, snelle interacties en bijsturen.
Fouten maken staat daarbij traditioneel niet in een goed daglicht. En dat terwijl er veel literatuur is over hoe fouten kunnen helpen: “Failure is not the opposite of success: it is a part of success”. Nu moet je natuurlijk niet steeds dezelfde fout maken, maar het idee is: als je het goed analyseert kun je ervan leren. Bovendien stelt het je in staat te proberen, iets dat past in een snelle omgeving. Werkt het niet? Gooi het weg!
Het is duidelijk dat agile werkmethoden hier mooi inpassen. Het is iteratief en kort cyclisch. Bijzonder punt is wel het leiderschap: de teams zijn in het algemeen zelf organiserend en hebben geen teamleider.
Om die turbulentie in goede banen te leiden is er visie nodig. De lange termijn moet helder zijn, waar gaan we heen. HOE we daarheen gaan, dat gaan we nog zien. Dat hoe is meer experimenteel in te vullen.
Dan is er de daadkracht: voor digitale leiders geldt dat in sterke mate, de kloksnelheid van de omgeving is verhoogd. Bij het reguliere leiderschapsbegrip is doortastendheid altijd al een belangrijk punt. Sommigen hangen zelfs de stelling aan dat een verkeerd besluit beter is dan geen besluit.
Dan is er de innovatie, meer dan regulier leiderschap gaat het bij digitaal leiderschap om innovatie. Dat leidt tot een stijl van leidinggeven die ruimte geeft aan experimenten en aan slim falen.
Dat betekent ook dat onzekerheid een factor is: daar moet de digitaal leider mee om kunnen gaan. Bestaande zekerheden zijn weg.
Om als organisatie te overleven is aanpassen en keuzes maken het dominante verhaal. Survival of the fittest. En dat is niet diegene die goed getraind heeft in de sportschool, maar degenen die zich het best weet aan te passen.
Het tweede element: TRANSFORMATIE
Dat is in het bijzonder natuurlijk digitale transformatie. Maar let wel: er is de mentale transformatie, die zeker zo belangrijk is. Dat is wel verschillend omdat situaties en mensen verschillen en het leiderschap moet differentiëren: bijvoorbeeld naar taakvolwassenheid van de medewerkers.
Het derde element: DIGITALISERING
De techniek speelt een sleutelrol als facilitator. De techniek is er, het is belangrijk, maar het is een stuk gereedschap, meer niet. Wel gereedschap dat je organisatie kan veranderen, of, dat als je het niet goed gebruikt, je organisatie ten gronde kan richten: “a fool with a tool…..”
Kijk bijvoorbeeld naar software ontwikkeling. Devops maakt kort op elkaar volgende releases mogelijk. De techniek als facilitator waardoor kort cyclisch kan worden gewerkt. Voor het leiderschap betekent dat, dat de digitaal leider inhoudelijk technisch inzicht moet hebben.
Wat je soms leest is dat digitaal leiderschap er is omdat “alles tegenwoordig digitaal gaat”. Maar dat is wel erg makkelijk. We zitten in een digitale wereld en dan zou een leider vanzelf een digitale leider worden. Dat klopt niet. Digitaal leiderschap is te onderscheiden van regulier leiderschap. Het vergt een ander tempo van besluitvorming, het vergt kort cyclisch werken, flexibiliteit en een andere houding ten opzichte van experimenteren.
Dus: digitaal leiderschap is er, en het blijft.
Een uitgebreide artikel versie van deze column is te vinden in het boek: Smart Humanity, red. Wouter Brongeest, KNVI, Nubiz, 2020.
Een bijdrage van
Dion Kotteman is een ervaren strateeg en IT – specialist in het publieke domein. Hij is partner bij het adviesbureau Grey Matter Matters. Hij was IT Security Directeur van de ING groep, CIO Rijk, Algemeen Directeur van de Rijks Audit Dienst en Raadsadviseur van de minister van Financiën.. Hij geeft les aan diverse universiteiten (Nyenrode, TU Delft, EIPA) en schrijft met regelmaat een boek.
Hij deed zijn Masters aan Nyenrode Universiteit en de Wharton School of Management in Pennsylvania.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”19367″ img_size=”large” onclick=”custom_link” img_link_target=”_blank” link=”https://connect.ipma.nl/?redirect=0#SPO”][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”18736″ img_size=”large” onclick=”custom_link” img_link_target=”_blank” link=”https://www.hdmwp-demo.nl/de-waarde-van-lid-zijn/”][/vc_column][/vc_row][vc_row padding_top=”0″][vc_column][vc_posts_grid ajax_post=”” ajax_paged=”” loop=”size:12|order_by:date|post_type:post|categories:624″][/vc_column][/vc_row]